O STUDIACH I HISTORII ROMANISTYKI

Studenci filologii romańskiej i lingwistyki stosowanej z wiodącym językiem francuskim uczęszczają na większość zajęć do nowoczesnego gmachu Collegium Humanisticum, usytuowanego w miasteczku akademickim na toruńskich Bielanach (przy ul. Bojarskiego 1).

Przestronny budynek, w którym pracę i naukę ułatwia najnowsza technologia, wyposażony jest w kilkanaście klimatyzowanych sal wykładowych z bezprzewodowym dostępem do internetu i pętlą indukcyjną, dwa multimedialne laboratoria komputerowe, aulę o możliwościach sali kinowej oraz wiele innych, funkcjonalnych pomieszczeń użyteczności publicznej.

Profesjonalne laboratoria językowe, zaopatrzone w komputery marki Dell, w których zainstalowano oprogramowania: Sanako Study 1200 i ReLANpro, pozwalają na prowadzenie ćwiczeń językowych z fonetyki, konwersacji, przekładu oraz różnych zajęć z języków specjalistycznych i dydaktyki z wykorzystaniem multimediów. W laboratorium językowym Collegium Maius przyszli tłumacze mogą szlifować swoje umiejętności w zakresie CAT (tłumaczenia wspomaganego komputerowo), co umożliwia najpopularniejszy obecnie pakiet tłumaczeniowy Trados, wykorzystywany przez wiele międzynarodowych firm zajmujących się przekładem.

Oferowane kierunki i specjalności prowadzone są systemem dwustopniowym. Po trzech latach studiów i zdaniu egzaminu, studenci filologii i lingwistyki otrzymują stopień licencjata. Absolwenci pierwszego stopnia mogą ubiegać się o kontynuowanie studiów na poziomie magisterium.

Studenci filologii romańskiej mają także możliwość uzyskania uprawnień do wykonywania zawodu nauczyciela języka francuskiego jako obcego po zrealizowaniu na pierwszym stopniu modułu zajęć pedagogicznych, psychologicznych i emisji głosu oraz modułu specjalności nauczycielskiej na studiach drugiego stopnia.

Trzy pierwsze lata studiów są nastawione na praktyczną naukę języka francuskiego z uwzględnieniem stopnia zaawansowania językowego studentów : zajęcia laboratoryjne z fonetyki i blok Praktycznej Nauki Języka Francuskiego (PNJF) pozwalają pogłębić znajomość języka we wszystkich jego sferach (wymowy, wypowiedzi ustnej, redagowania tekstów, gramatyki, słownictwa,  tłumaczeń, itp.) Program pięciu lat studiów w zakresie Filologii Romańskiej umożliwia zdobywanie  wiedzy o  literaturze francuskiej, językoznawstwie romańskim, kulturze i historii Francji. Na obydwu cyklach studiów nabywa się i pogłębia wiele cennych umiejętności z zakresu analizy tekstu literackiego i specjalistycznego oraz przekładu. Lektorat z wybranego języka romańskiego (hiszpańskiego lub włoskiego) pozwala na opanowanie w stopniu zaawansowanym drugiego języka romańskiego.

Kadra dydaktyczna to w większości pracownicy Katedry Literaturoznawczej Filologii Romańskiej, Katedry Języków Romańskich i Katedry Kulturoznawstwa.

Katedry zapewniające obsadę zajęć dydaktycznych oraz współpracuje naukowo i dydaktycznie w ramach programu Erasmus+  z wieloma uniwersytetami w Europie.

H I S T O R I A  ROMANISTYKI

Filologia Romańska została reaktywowana na UMK w 1992 roku (wybrane szczegóły z historii toruńskiej romanistyki poniżej).

Lata 1945 – 1952

Decyzja Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 1945 zakończyła niemalże 550letnie starania o otwarcie uniwersytetu na ziemiach pomorskich. Obok wielu innych czynników, które zadecydowały o jego utworzeniu, jak choćby odbudowa strat wojennych w kręgach inteligencji, inicjatywa powołania uniwersytetu w Toruniu była odpowiedzią na potrzebę zagospodarowania potencjału intelektualnego powstałego po repatriacji pracowników naukowych z likwidowanych uniwersytetów Jana Kazimierza we Lwowie, jak i Stefana Batorego w Wilnie, co przyczyniło się również do powstania Katedry Filologii Romańskiej. W dniu 5 stycznia 1946 zainaugurowano uroczyście pierwszy rok akademicki, a datę tą uznaje się oficjalnie za początek działalności katedry. W pierwszym roku istnienia na studia zapisało się 16 osób. Kierownictwem zajął się profesor Zygmunt Czerny, do 1945 uznany i ceniony pracownik Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Współpracowały z nim: mgr Stefania des Loges, mgr Irena Tronowska, mgr Maria Gerstman i mgr Maria Romanow.

W kolejnych latach istnienia można zaobserwować dalszy rozwój działalności naukowo-dydaktycznej. W sferze zainteresowań naukowych znalazły się następujące dyscypliny: historia literatury francuskiej, językoznawstwo historyczne, składnia i stylistyka francuska, teoria i technika przekładu. Katedra Filologii Romańskiej pod kierownictwem prof. dr. Zygmunta Czernego brała aktywny udział w działalności naukowo-popularyzacyjnej. Pracownicy katedry wygłaszali referaty i odczyty w ramach Powszechnych Wykładów Uniwersyteckich, organizowanych przez uniwersytet, Związek Literatów Polskich czy Związek Nauczycielstwa Polskiego. Profesor Czerny przedstawiał swoje prace na posiedzeniach Towarzystwa Naukowego w Toruniu i Akademii Umiejętności w Krakowie. Pomimo narastających z roku na rok problemów z dostępem do wydawnictw francuskojęzycznych w przeciągu sześciu lat udało się zebrać 2200 dzieł z zakresu literatury i językoznawstwa. Nie można pominąć faktu, że pomimo trudnych warunków organizacyjnych jak również i w niesprzyjającej aurze politycznej, udało się w latach 1946-1952 przeprowadzić 38 egzaminów magisterskich, jedną promocję doktorską i dwie habilitacje (dr Bolesław Kielski i dr Lidia Łopatyńska). Warto wspomnieć, że profesor Zygmunt Czerny, prócz kierownictwa katedry, piastował również od 1948 do 1951 funkcję prorektora UMK.

Niestety rozwój katedry został zahamowany w 1952 roku, kiedy to, w związku z wdrażaniem modelu radzieckiego funkcjonowania uniwersytetu, odebrano niezależność i rozproszono po kraju tak pieczołowicie pozyskaną kadrę naukową. Boleśnie ideę socjalistycznej wizji uniwersytetu odczuł szczególnie Wydział Humanistyczny, gdzie zlikwidowano 12 kierunków studiów, w tym jako ostatni filologię romańską. Wykładowcy zostali przeniesieni do innych miast (prof. Czerny trafił do Krakowa na Uniwersytet Jagielloński) a z trudem gromadzony księgozbiór trafił do innych uczelni.

Lata 1992 – 2008

Na próby reaktywacji zlikwidowanych w 1952 roku kierunków Wydziału Humanistycznego trzeba było czekać dwadzieścia lat. Propozycja odbudowy filologii romańskiej spotkała się z przychylnością władz Uczelni i zainteresowaniem i propozycją współpracy ze strony Ambasady Francji i Uniwersytetu Katolickiego w Angers. Rozporządzeniem Senatu z 2 czerwca 1992 powołano do życia Zakład Filologii Romańskiej przy Katedrze Filologii Klasycznej, który w początkowym okresie zatrudniał 2 pracowników etatowych oraz dwóch nauczycieli języka z Francji. Początkowo, zgodnie z decyzją Senatu utworzono tymczasowo Wyższe Zawodowe Studium Filologii Romańskiej w zakresie języka francuskiego, jednakże po 3 latach istnienia zorganizowano dalsze dwuletnie studia magisterskie. Kontynuując zainteresowania naukowe swojej poprzedniczki, Katedra Filologii Romańskiej rozwinęła kadrowo i naukowo, a głównymi kierunkami badań stały się: literatura romańska i szeroko pojęte językoznawstwo. Kierownikiem został prof. dr. hab Witold Stefański (1953-2013). Rezultaty badań romanistów UMK ukazywały się w latach 1999- 2004  w publikacji „Studia Romanica Et Linguisitca Thorunenisa”.

W październiku 2002 Katedra Filologii Romańskiej zorganizowała przy wsparciu władz UMK i Ambasady Francji w Polsce międzynarodową konferencję „Réalité et Imaginaire”, która zbiegła się z dziesiątą rocznicą reaktywacji filologii romańskiej na UMK.

Ciąg dalszy historii ukaże się niebawem!