Zasób frazeologiczny gwary staroobrzędowców w Polsce

NCN, Preludium 15, 2018/29/N/HS2/01903, 2019-2022
Kierownik projektu: dr Magdalena Grupa-Dolińska

Celem projektu jest analiza zasobu frazeologii, notowanej współcześnie w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców w Polsce. Projekt skupia się przede wszystkim na zbadaniu pochodzenia zarejestrowanych frazeologizmów, ponieważ dotychczasowe analizy wykazały, że oprócz rosyjskich konstrukcji w gwarze staroobrzędowców występują także frazeologizmy pochodzące z języka polskiego, niemieckiego i białoruskiego. Nadrzędnym celem projektu jest ustalenie, jaką część zgromadzonego zasobu stanowić będą jednostki frazeologiczne o rodzimej rosyjskiej proweniencji, a jaką – jednostki przejęte z innych języków w czasie migracji lub już po osiedleniu się staroobrzędowców. Tym samym, po zakończeniu projektu możliwa będzie odpowiedź na pytanie, czy frazeologia gwary staroobrzędowców w Polsce jest wciąż rosyjska? Inspirację dla niniejszego projektu stanowi nietypowa sytuacja językowa ,,polskich” staroobrzędowców – stałe współistnienie dwu, a w przypadku staroobrzędowców mazurskich (historycznie) trzech, kodów językowych w obrębie jednej wspólnoty, które wzajemnie się przenikają, z wyraźną przewagą wpływów polskich na rosyjską gwarę. Na sytuację językową starowierców wpłynęły także skomplikowane losy tej diaspory – przebyte wieloetapowe migracje poskutkowały pojawieniem się w ich rodzimej gwarze obcych elementów językowych (adekwatnych terenom, przez które migrowali oraz na których osiedli): polskich, białoruskich i litewskich w przypadku regionu suwalsko-augustowskiego, oraz polskich i niemieckich w przypadku ośrodka mazurskiego.