Nauka o ewolucji języka – stan badań i znaczenie dla badań nad językiem

NCN, SONATA BIS, 2019/34/E/HS2/00248, 2020-2023
Kierownik projektu: dr hab. Sławomir Wacewicz, prof. UMK

Pytanie o początki języka jest niewątpliwie jednym z najbardziej zasadniczych i jednocześnie najtrudniejszych do rozwikłania zagadnień w zachodniej tradycji intelektualnej. Zostało one sformułowane już w starożytności i od tamtej pory inspirowało religię i filozofię, w niektórych epokach, przede wszystkim Oświeceniu, stając się osią dla refleksji nad innymi fundamentalnymi pytaniami, np. o naturę człowieka. Jednak w drugiej połowie XIX i pierwszej połowie XX wieku namysł nad początkami języka został zdegradowany do sfery mitologii i teologii. W ciągu kilku ostatnich dekad zintensyfikowano badania na tym polu, co odzwierciedlają sukcesy o charakterze interdyscyplinarnym (np. w badaniach nad kulturową ewolucją nowych systemów komunikacyjnych), porównywalne do sukcesu neuronauk jako przedsięwzięcia międzydziedzinowego. Dzięki takiemu rozwojowi badań ewolucja języka coraz częściej jest uznawana za niezależny program naukowy, posiadający cechy właściwe pełnoprawnej nauce. Jednak tego rodzaju meta-refleksja, obecna w tej dziedzinie od niedawna, jak dotąd składała się z cząstkowych i intuicyjnych analiz. Do tej pory nie podjęto żadnego systematycznego badania nad tą dziedziną. Projekt zakłada przeprowadzenie pierwszej kompleksowej, meta-naukowej analizy obszaru badań, który nazywamy Nauką o Ewolucji Języka, w celu:

• opisania Nauki o Ewolucji Języka jako nauki,
• ustalenia jej związków z językoznawstwem.