Badanie komunikacji internetowej z perspektywy psycholingwistycznej

NCN, Preludium 17, 2019/33/N/HS2/00541, 2020-2022
Kierownik projektu: dr Marek Placiński

Internet stał się jednym z najważniejszych sposobów porozumiewania się między ludźmi. To stwierdzenie jest jeszcze bardziej trafne w przypadku konwersacji, które prowadzimy przez różnego rodzaju komunikatory językowe, w których głównie posługujemy się tekstem, a nie mową. Mimo swojej popularności, tekstowa komunikacja internetowa zasadniczo różni się od „tradycyjnych” rozmów twarzą w twarz: często cechuje ją fragmentaryczność, wysyłanie wiadomości w mniejszych fragmentach oraz mnogość nieporozumień. Taki stan wynika z wielu technicznych ograniczeń, które napotykamy w komunikacji internetowej. Niniejszy projekt zakłada, że tekstowa komunikacja różni się nie tylko ze względu na ograniczenia techniczne, ale również ze względu na presje na rozumienie i wytwarzanie zdań. W celu weryfikacji powyższego stwierdzenia, należy podjąć tematykę rozmów internetowych z perspektywy psycholingwistycznej: dziedziny badań, która między innymi zajmuje się tematyką mechanizmów zawiadujących rozumieniem i tworzeniem zdań. Z tego względu, że w centrum zainteresowań projektu znajdują się rozmowy online, jako ramy teoretycznie przyjmiemy interaktywny model dopasowania (ang. interactive alignment model) sformułowany przez Pickeringa i Garroda (2004). Model ten zakłada, że rozmówcy są w stanie porozumieć się w konwersacji, ponieważ dochodzi w niej do dopasowania reprezentacji językowych, co jest wynikiem torowania składniowego i leksykalnego. Wybraliśmy tematykę rozmów internetowych przede wszystkim ze względu na ich rosnącą popularność, ale również ze względu na brak perspektyw psycholingwistycznych w badaniach tekstowych rozmów internetowych. Celem eksperymentów zaplanowanych w celu zrealizowania projektu jest sprawdzenie, czy model dopasowania przystaje do tekstowych rozmów internetowych i czy jest w stanie wyjaśnić ich naturę. Projekt zakłada również zbadanie, czy wysyłanie wiadomości w mniejszych częściach jest spowodowane łatwiejszym ich zrozumieniem. Nadrzędnym celem eksperymentów jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy komunikacja internetowa wyłoniła się w kształcie, w jakim ją znamy obecnie, ze względu na ludzką zdolność do produkcji i rozumienia języka, które są ograniczone przez medium.