Sprawczość sztuki
Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej UMK w Toruniu (Instytut Nauk o Kulturze) zaprasza na wykład dr Weroniki Plińskiej (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie), pt. “Sprawczość sztuki“, który odbędzie się dnia 14 grudnia 2021 r., godz. 15:00. Wykład i spotkanie odbędą się w formie on-line (MS Teams). Aby móc uczestniczyć w wydarzeniu, należy skorzystać z linku (tutaj). Spotkanie będzie także okazją do dyskusji wokół książki autorstwa dr Weroniki Plińskiej, pt. “Sprawczość sztuki”, którą poprowadzi dr Maja Dobiasz-Krysiak. Zapraszamy wszystkich zainteresowanych etnografią działań animacyjnych, sztuką w działaniu oraz funkcjonowaniem sztuki w przestrzeni publicznej i społecznościach lokalnych.
Przedmiotem wykładu będzie etnografia działań animacyjnych, a jego treść przybliży różnorodne sposoby działania sztuki „wśród społeczności lokalnych”. Opisane przykłady „sztuki wśród społeczności lokalnych”, takie jak projekty animacji kultury/community arts, realizacje streetartowe i instalacje sztuki w przestrzeni publicznej, zostaną przedstawione przy użyciu podejść badawczych ukonstytuowanych w obrębie antropologicznej tradycji badań nad sztuką. Antropolodzy społeczni w przeszłości badali głównie tubylczą sztukę pozaeuropejską, czyli, jak można to określić, „sztukę Innych” bądź im przypisywaną. Książka “Sprawczość sztuki” nie referuje jednak ogólnych tendencji w refleksji nad sztuką dwudziestego wieku związanych z tą problematyką ani odkrycia sztuki afrykańskiej, odnosi się natomiast do refleksyjności procesu „odkrywania” sztuki „miejscowej”. Przedstawiona propozycja teoretyczna autorstwa brytyjskiego antropologa Alfreda Gella podkreśla relacyjny charakter przedmiotu sztuki. W świetle ujęcia zaproponowanego przez tego autora, dzieła sztuki w perspektywie antropologicznej nie definiuje bowiem ani subiektywne przeżycie estetyczne, ani wyrażane za pośrednictwem dzieła znaczenie, ani współtworzące „świat sztuki” instytucje. W książce “Sprawczość sztuki” zostają opisane relacje powstałe w wyniku działania „sztuki wśród społeczności lokalnych”, bo to właśnie one stanowią materię twórczości artystów. W tej perspektywie „społeczność lokalna” to dynamiczna i efemeryczna zbiorowość aktorów ludzkich i pozaludzkich zawiązywana „w bezpośrednim sąsiedztwie” przedmiotu sztuki.
Weronika Plińska – doktor nauk humanistycznych, antropolożka kultury, kulturoznawczyni, adiunktka w Katedrze Nauk o Sztuce na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Autorka książki “Sprawczość sztuki” (2021), publikowała m.in. w czasopismach „Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej”, „Kultura Współczesna”, „Magazyn SZUM”.
Weronika Plińska
Sprawczość sztuki
ISBN 978-83-8084-659-3, ISSN 2450-7865, Kraków 2021.
Monografia jest pracą transdyscyplinarną i wielowątkową. Autorka wykorzystuje dorobek antropologii: koncepcje sztuki, totemizmu, perspektywizmu, daru i wymiany. Oprócz nich książka zawiera wnikliwe nawiązania do nowych koncepcji filozofii i krytyki sztuki. Koncepcje te interesująco krzyżują się w pracy interpretacyjnej autorki, ujawniając swe zaskakujące oblicza i stając się elementem transdziedzinowej krytyki sztuki.