Muzeum etnograficzne na rozdrożu

W dniach 13-15 maja 2024 r. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze Oddział w Łodzi, Dom Misyjny św. Stanisława Kostki w Chludowie, Redakcja czasopisma „Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej” wraz z Sekcją Muzeologiczną Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Katedrą Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu organizują IV Wiosenne Seminarium Muzeologiczne pt. „Muzeum etnograficzne na rozdrożu”.

Spotkanie poświęcone będzie współczesnej sytuacji i kondycji polskiego muzealnictwa o tematyce etnograficznej. W początku XXI wieku, na szerszą skalę zaczęto wprowadzać w Polsce zasady „Nowej Muzeologii”. Odbyło się kilka konferencji poświęconych temu zagadnieniu, a tematyka muzeologiczna, ograniczająca się wcześniej przeważnie do środowiska muzealników, w sposób znaczący stała się obiektem zainteresowań także polskich badaczy akademickich. W roku 2010 ukazała się publikacja Muzeum XXI wieku – teoria i praxis, będąca pokłosiem spotkania zorganizowanego przez Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. W roku 2012 powstało czasopismo „Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej”, które swój pierwszy numer (2014) poświęciło wizji współczesnego muzeum etnograficznego. Rozpisana przez Redakcję ankieta pozwoliła wówczas na uzyskanie interesujących wizji dobrego, nowoczesnego muzeum etnograficznego i sprecyzowanie widocznych w tym zakresie potrzeb. Celem planowanego spotkania jest zestawienie ówczesnych wyobrażeń dotyczących polskiego muzealnictwa o tematyce etnograficznej z polską rzeczywistością roku 2024. Punktem wyjścia do rozważań będą następujące zagadnienia:

1. Czym jest dzisiaj w Polsce muzeum o tematyce etnograficznej i jaka jest jego współczesna rola?
2. Jakie jest miejsce muzeów etnograficznych w systemie polskiego muzealnictwa? Muzeum etnograficzne versus muzea sztuki i muzea historyczne?
3. Jakie są współczesne kierunki dokumentacji i budowania kolekcji w muzeach etnograficznych? Jak zmieniły się obszary kolekcjonowania? Jakie postawy przyjmują muzea etnograficzne wobec zasady zbywalności obiektów? A jakie wobec idei dekolonizacji? (współpraca ze społecznościami źródłowymi, zwrot obiektów przejętych w sposób wątpliwy etycznie lub prawnie itd.)
4. W jaki sposób muzea prowadzą prace badawcze i uczestniczą we współczesnych nurtach etnologii / antropologii kulturowej?
5. Jakie relacje łączą muzea etnograficzne z etnologią akademicką?
6. Czy i w jakim zakresie muzea prowadzą współpracę międzynarodową?
7. Jaki charakter ma dzisiaj działalność edukacyjna? Jakie są zakresy i formy edukacji i partycypacji zewnętrznej?
8. Na jakie problemy napotykają polskie muzea etnograficzne w ramach współpracy z otoczeniem zewnętrznym?

Seminarium odbędzie się w Domu Misyjnym Księży Werbistów w Chludowie.

Rada Naukowa:
Prof. dr hab. Jan Jacek Pawlik SVD – em. prac. UWM w Olsztynie
Prof. dr hab. Jan Święch – Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ
dr Hubert Czachowski – Muzeum Etnograficzne  im. M. Znamierowskiej- Prüfferowej w Toruniu

Opiekun naukowy spotkania:
dr hab. Anna Nadolska-Styczyńska (em. prof. UMK) – PTL /O. Łódź

Sekretarz:
dr Damian Kasprzyk (PTL/ O w Łodzi)
dr Rafał Kleśta-Nawrocki (KEiAK UMK)