Instytut Języka Polskiego

ul. Fosa Staromiejska 3, 87-100 Toruń
tel. (0-56) 611-37-80
tel./fax: (0-56) 611-37-81
e-mail: ijp@umk.pl

IJP Aktualności IJP Aktualności

Prof. dr hab. Maria Szupryczyńska

  • Magisterium: mgr filologii polskiej, UMK, 1958, prof. Halina Turska, Kategoria plurale tantum w języku polskim;
  • Doktorat: dr nauk humanistycznych, UMK, 1968, prof. Leszek Moszyński, Syntaktyczna klasyfikacja czasowników przybiernikowych;
  • Habilitacja: stopień doktora habilitowanego w zakresie językoznawstwa polskiego, UMK, 1981, Opis składniowy polskiego przymiotnika;
  • Tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych: 1997. Wcześniej stanowisko profesora nadzwyczajnego: Instytut Filologii Polskiej UMK, 1992.
Członkostwo w organizacjach i instytucjach akademickich / naukowych:
  • Organizacje: PTJ (Polskie Towarzystwo Językoznawcze) od 1968 do dziś; CLAIX (Cercle Linguistiąue d’Aix-en-Provence), Francja 1992–1998.
  • Instytucje (przedstawicielstwo z wyboru): członek Komitetu Językoznawstwa PAN, 1981–1983; członek Zespołu Dydaktyczno-Naukowego d/s Nauczania Języka Polskiego jako Obcego przy Ministrze Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 1986–1989; członek Senatu UMK, 1986–87; członek i przewodnicząca Komisji Finansowej Rady Wydziału Filologicznego UMK, 2002–2004; członek Komisji Oceniającej Rady Wydziału Filologicznego UMK, 2004–2008;
Funkcje w UMK
  • Wybrana na prodziekana Wydziału Humanistycznego w 1. wolnych wyborach w 1981 roku, pełniła tę funkcję krótko z powodu wyjazdu do Francji.
  • Wicedyrektor Instytutu Filologii Polskiej UMK, 1987–1988.
  • Kierownik Zakładu Historii Języka Polskiego w IJP UMK, 2004–2007
Wyróżnienia
  • Złoty Krzyż Zasługi, 1979; Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, 2004; 2 razy nagrody naukowe Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 1968 i 1981; kilkakrotnie nagrody naukowe i naukowo-dydaktyczne rektora UMK;
Przedmiot badań naukowych:
    Badania naukowe i wykłady uniwersyteckie wiążą się tematycznie z szeroko rozumianą gramatyką synchroniczną współczesnego języka polskiego, w szczególności dotyczą teoretycznych i opisowych zagadnień składni i morfologii języka polskiego. Z tej dziedziny opublikowała około 60 prac naukowych, w tym 3 monografie i 1 podręcznik oraz wykształciła kilkudziesięciu magistrów i 5 doktorów. Oprócz tego zajmowała się praktycznymi i teoretycznymi aspektami nauczania cudzoziemców języka polskiego – była dwukrotnie zatrudniona jako lektor i wykładowca języka polskiego na uniwersytetach we Francji, w Dijon 1981-1984 i w Aix-en-Provence 1988-1992 oraz 1995-1997, biorąc czynny udział w życiu naukowym tych ośrodków; nawiązała też kontakty naukowe z Uniwersytetem w Paryżu – Sorbonne IV

e-mail: mariasz@uni.torun.pl

 

WYKAZ PUBLIKACJI:

Monografie

  1. Syntaktyczna klasyfikacja czasowników przybiernikowych, Warszawa 1973.
  2. Opis składniowy polskiego przymiotnika, Toruń 1980.
  3. Pozycja składniowa frazy celownikowej w zdaniu polskim, Toruń 1996.

Artykuły

  1. (z H. Miszem) Nad zagadnieniem deskryptorów dla niewspółrzędnych grup syntaktycznych dzisiejszej polszczyzny pisanej, Zeszyty Naukowe UMK, Filologia Polska IV, z. 9, Toruń 1963, s. 3–21.
  2. Konstrukcje typu Nie ma co robić, Zeszyty Naukowe UMK, Filologia Polska V, z. 12, Toruń 1965, s. 59–68.
  3. Budowa słowotwórcza wyrazów należących do kategorii plurale tantum, Zeszyty Naukowe UMK, Filologia Polska VI, z. 17, Toruń 1967, s. 69–83.
  4. Doniosłość kategorii strony w składni połączeń czasownika z podrzędnym rzeczownikiem w bierniku, Zeszyty Naukowe UMK, Filologia Polska z. 8, Toruń 1970, s. 147–167.
  5. Wpływ aspektu i rodzaju czynności na własności syntaktyczne czasownika, Zeszyty Naukowe UMK, Filologia Polska, z. 8, Toruń 1970, s. 169–187.
  6. Kilka uwag o kategorii przechodniości, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Filologia Polska, z. 10, Toruń 1973, s. 175–188.
  7. Typy predykatów wyrażonych przymiotnikiem ze wzglądu na kształt syntaktyczny wiązanych przez nie wyrażeń argumentowych, Polonica I, 1975, s. 193–198.
  8. Wyrażenia z przyimkiem (po)między przy rzeczownikach typu związek, stosunek, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Filologia Polska, z. 14, Toruń 1978, s. 43–54.
  9. Cechy składniowe formy mianownikowej przymiotnika w polskich zdaniach łącznikowych, [w:] Studia gramatyczne II, Wrocław 1978, s. 63–103.
  10. Związki składniowe form stopnia wyższego polskich przymiotników, Polonica V, 1979, s. 115–137.
  11. Dyspozycje składniowe form stopnia najwyższego polskich przymiotników, International Review of Slavic Linguistics, Edmonton, Canada, 1979, vol. 4, nr 1–2, s. 95–109.
  12. O podstawach podziału przymiotników na relacyjne i jakościowe, Poradnik Językowy 1980, z. 1, s. 1–4.
  13. (z K. Kallas) Kryteria syntaktyczne w opisie kompozycji przymiotnikowych, Polonica VI, 1980, s. 95–109.
  14. Czy stopień przymiotnika jest w języku polskim kategorią fleksyjną?, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Linguistica 2, Łódź 1981, s. 265–271.
  15. Indywidualne cechy gramatyczne leksemów KTOŚ, COŚ, [w:] Studia z polskiej leksykografii współczesnej, t. II, red. Z. Saloni, Białystok 1987, s. 115–128.
  16. Petit Robert: średni słownik ogólny języka francuskiego, [w:] Studia z polskiej leksykografii, red. Z. Saloni, Wrocław 1988, s. 347–356.
  17. Le référent du sujet syntaxique dans les énoncés polonais du type My z żoną przyszliśmy, Revue des Études Slaves, vol. 62, nr 1–2, Paris 1990, s. 439–444.
  18. Symetryczność niektórych konstrukcji składniowych w języku polskim, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Filologia Polska, z. 31, Toruń 1990, s. 63–74.
  19. Współrzędna grupa syntaktyczna niejednorodna formalnie, Polonica XV, 1990, s. 57–67.
  20. O konstrukcjach typu jest zakochany, ale nie we mnie, Poradnik Językowy 1990, z. 4, s. 249–252.
  21. Związki składniowe w konstrukcjach z tzw. “podmiotem towarzyszącym”, [w:] “Words are physisians for an ailing mind”, ed. M. Grochowski and D. Weiss, Sagners Slavistische Sammlung, band 17, München 1991, s. 415–420.
  22. O pojęciu komitatywności , [w:] Studia gramatyczne X, Kraków 1992, s. 37–41.
  23. Cechy referencjalne grupy podmiotu w wypowiedziach typu My z żoną przyszliśmy, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Filologia Polska, z. 38, Toruń 1992, s. 71–78.
  24. Konstrukcje elektywne we współczesnym języku polskim, [w:] Linguistique et Slavistique, Mélanges offerts a Paul Garde, éd. par M. Guiraud-Weber et Ch. Zaremba, Aix-en-Provence 1992, s. 561–577.
  25. Le datif du pronom réfléchi en polonais contemporain, Revue des Études Slaves LXIV, Paris 1992, nr 4, s. 651–664.
  26. (z Ch. Zarembą), Kilka uwag o tzw. dopełniaczu cząstkowym w języku polskim, Język Polski LXXIII, 1993, z. 1–2, s. 10–18.
  27. Analiza różnych form wyrazowych reprezentowanych przez słowo sobie we współczesnych polskich tekstach pisanych, [w:] Polszczyzna dawna i współczesna. Materiały z ogólnopolskich konferencji językoznawczych, red. Czesław Łapicz, Toruń 1994, s. 115–127.
  28. Fleksyjna nieosobowość czasownikowych form finitywnych a bezpodmiotowość zdania polskiego, Opuscula Polonica et Russica II, Toruń 1994, s. 73–86.
  29. Dativus possessivus we współczesnym języku polskim, Biuletyn PTJ L, 1994, s. 49–69.
  30. Klasyfikacja zdań bezpodmiotowych typu Było duszno, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Filologia Polska, z. 46, Toruń 1995, s. 89–113.
  31. (z M. Gębką), Status formalno-gramatyczny jednostki super(-) w języku polskim, [w:] Wyrażenia funkcyjne w systemie i tekście, red. M. Grochowski, Toruń 1995, s. 171–180.
  32. Funkcje leksykalne jednostki super we współczesnym języku polskim, Polonica XVII, 1995, s. 167–172.
  33. Jeszcze o tzw. “predykatywach przysłówkowych”, Polonica XVII, 1995, s. 173–187.
  34. Problem pozycji składniowej, [w:] Polonistyka toruńska Uniwersytetowi w 50. rocznicę utworzenia UMK. Językoznawstwo, red. K. Kallas, Toruń 1996, s. 135–144.
  35. Tzw. “beneficjent” a przeznaczenie i cel w zdaniach typu X kupuje Y Z-owi\\dla Z-a, Prace Filologiczne XLIII, 1998, s. 455–462.
  36. Pozycja składniowa celownika przy czasownikach MÓWIĆ, POWIEDZIEĆ, [w:] Studia lingwistyczne ofiarowane prof. Kazimierzowi Polańskiemu na 70-lecie Jego urodzin, red. W. Banyś, L. Bednarczuk, S. Karolak, Katowice 1999, s. 208–216.
  37. O zdaniach typu Jest jasne, że…, [w:] Nie bez znaczenia… Studia ofiarowane Profesorowi Zygmuntowi Saloniemu z okazji 15 000 dni pracy naukowej, red. W. Gruszczyński, U. Andrejewicz, M. Bańko, D. Kopcińska, Białystok 2001, s. 255–268.
  38. Czasownikowe bazy słowotwórcze przymiotników potencjalnych na -alny, Prace Filologiczne XLVI, 2001, s. 567–576.
  39. O wyrażeniu przyimkowym dla kogo, [w:] Składnia, stylistyka, struktura tekstu. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Teresie Ampel, red. M. Krauz, K. Ożóg, Rzeszów 2002, s. 172–179.
  40. La Veillée de Noël en Pologne, rittes et traditions, [w:] “La Nativité et le temps de Noël” XVII-XX siè, R. Bertrand, éd. Publications de l’Universitè de Provence, Aix-en-Provence, 2003, 239–250.
  41. Wigilia Bożego Narodzenia w polskiej tradycji, [w:] W kręgu folkloru, literatury i języka. Prace ofiarowane Profesorowi Mirosławowi Kasjanowi w 70. rocznicę urodzin, Wydawnictwo UMK, Toruń, 2003, s. 57–64.
  42. Tzw. “korelat” i jego miejsce w strukturze zdania polskiego, [w:] Studia z gramatyki i semantyki języka polskiego. Prace dedykowane Profesor Krystynie Kallas, pod red. A. Moroz i M. Wiśniewski, Toruń 2004, s. 15–31.
  43. O protetycznym użyciu nagłosowego segmentu że- we współczesnym literackim języku polskim, Poradnik Językowy, z. 6, 2004, s. 11–25.
  44. Zaimek przysłowny czy część dwusegmentowego spójnika, [w:] Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego, red. M. Grochowski, Wydawnictwo UMK, Toruń 2005, s. 57–69.
  45. Wartość trybu i czasu formy czasownikowej w ciągach typu żebyście wiedzieli, [w:] Od fonemu do tekstu. Prace dedykowane Profesorowi Romanowi Laskowskiemu, red. I. Bobrowski, K. Kowalik, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN 2006, s. 335–342.
  46. Budowa składniowa i funkcje polskich przysłów typu Lepszy rydz niż nic, Lepiej śmiać się niż płakać [w:] Z przeszłości i teraźniejszości języka polskiego, Księga pamiątkowa dedykowana Teresie Friedelównie, Toruń 2007.
  47. Problem podmiotu w polskich zdaniach typu Mówi się [w:] Melanges offerts a Professeur Marguerite Guiraud-Weber, Aix-en-Provence 2007, s. 319–329.
  48. (z A. Cwiklińską) Budowa i funkcja znaczeniowa szesnastowiecznych formacji słowotwórczych typu przytrudniejszym (w druku)

Podręczniki i inne materiały dydaktyczne

  1. Wstęp do językoznawstwa, Wydawnictwa UMK, Toruń 1989 (90 stron).
  2. (w zbiorze:) Problemy składni polskiej (studia, dyskusje, polemiki), red. A. M. Lewicki, Warszawa 1971, przedruk artykułu wspólnego z H. Miszem: Nad zagadnieniem deskryptorów dla niewspółrzędnych grup syntaktycznych dzisiejszej polszczyzny pisanej, s. 160–181.
  3. (w zbiorze:) Wybór materiałów do studiowania fleksji języka polskiego, red. M. Marcjanik, Zielona Góra 1984 – przedruk artykułu: Czy stopień przymiotnika jest w języku polskim kategorią fleksyjną, s. 154–160.
  4. Przedmioty językoznawcze w programie studiów języka francuskiego na Uniwersytecie w Angers, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Filologia Polska, z. 34, Toruń 1990, s. 141–145.
  5. (z Ch. Zarembą) Polonistyka w Aix-en-Provence, Biuletyn Polonistyczny XXXIV, 1991, z. 3–4 (122–123), s. 258–264.