Kontakt Fosa Staromiejska 3, 87-100 Toruń
tel.: +48 56 611 3510
e-mail: Dziekanat_Human@umk.pl
obrazek nr 1 obrazek nr 2

Dr hab. Joanna Kulwicka-Kamińska, prof. UMK

Kwalifikacje zawodowe

  • Magisterium: mgr filologii polskiej, 1994, UMK w Toruniu, temat pracy: Listy Zygmunta Krasińskiego do Delfiny Potockiej. Próba analizy leksykalno-frazeologicznej i stylistycznej; opiekun naukowy: prof. dr hab. Teresa Friedel;
  • Doktorat: dr nauk humanistycznych, 2002, UMK w Toruniu, temat rozprawy: Kształtowanie się polskiej terminologii islamistycznej; promotor: dr hab. Czesław Łapicz, prof. UMK;
  • Habilitacja: doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa polskiego, 2014, Wydział Filologiczny UMK w Toruniu; temat rozprawy: Przekład terminologii religijnej islamu w polskich tłumaczeniach Koranu na tle biblijnej tradycji translatorycznej; Toruń: Wydawnictwo UMK 2013.
  • Studia:
    • Studia w Pracowni Języka i Kultury Arabskiej UMK, 2014-2017; kwalifikacje: język arabski literacki (Modern Standard Arabic) na poziomie B2.
Dane korespondencyjne
e-mail: Joanna.Kulwicka-Kaminska@umk.pl;
telefon: (56)611-37-87, p. 318a, 112a
Członkostwo w instytucjach / organizacjach ogólnopolskich i międzynarodowych
  • Polskie Towarzystwo Językoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Rada Wspólna Katolików i Muzułmanów
  • Renaissance Society of America

Członkostwo w redakcjach i radach naukowych

  • Rada Naukowa Rocznika Tatarów Polskich
  • Rada Naukowa Islamic Studies Journal
  • Rada Naukowa Studiów Orientalnych
  • Komitet Redakcyjny Motif Academy Journal of Folklore
  • Komitet Redakcyjny International Journal of Science, Technology and Society
  • Rada Naukowa serii Religijność alternatywna i nowa duchowość

Funkcje w UMK

  • Dyrektor Centrum Badań Kitabistycznych (od 2015)
  • Kierownik Podyplomowego Studium Logopedii (od 2006)
  • Kierownik Zakładu Historii Języka Polskiego (od 2015 do 2019)
Wyróżnienia
  • Nagroda II stopnia w 2005 r. i wyróżnienie w 2015 r. – przyznane przez JM Rektora UMK za osiągnięcia naukowo-badawcze
Przedmiot badań naukowych:

Prowadzi prace badawcze z  zakresu językoznawstwa diachronicznego i  kontrastywnego (historia języka polskiego, w tym staro- i średniopolski system fleksyjny oraz słowiańsko-orientalne relacje językowe, m.in. zapożyczenia do polszczyzny z języków arabskiego, tureckiego i perskiego, dialektologia, w tym studia nad polszczyzną północnokresową, teolingwistyka, w tym kitabistyka) oraz translatoryki (przekład z języków semickich na język polski terminologii religijnej islamu i chrześcijaństwa).

Główne kierunki zainteresowań badawczych

  • problematyka lingwistyczna w ujęciu historyczno-rozwojowym,
  • język religijny (na podstawie tekstów historycznojęzykowych, zwłaszcza piśmiennictwa religijnego Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego, tłumaczeń Biblii i Koranu na język polski),
  • teoria przekładu (zwłaszcza języki semickie),
  • polszczyzna północnokresowa (na podstawie piśmiennictwa religijnego Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego),
  • zapożyczenia,
  • edytorstwo polskich zabytków rękopiśmiennych,
  • kultura i religia chrześcijaństwa i islamu.

 

WYKAZ PUBLIKACJI:

Monografie naukowe

  1. Kształtowanie się polskiej terminologii muzułmańskiej, Toruń: TNT, 2004, ss. 209.
  2. Przekład terminologii religijnej islamu w polskich tłumaczeniach Koranu na tle biblijnej tradycji translatorycznej, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2013, ss. 357.
  3. Dialogue of Scriptures: The Tatar Tefsir in the Context of Biblical and Qur’anic Interpretations, Peter Lang Verlag, Berlin 2018, ss. 407.

Wybrane artykuły naukowe

  1. Historia islamizmów w języku polskim, „Język Polski” LXXXIII, z. 2, 2003, s. 96-101.
  2. Z problematyki przekładu biblijnych i koranicznych nazw aniołów oraz innych istot duchowych, „Język Polski” XCI, z. 1, 2011, s. 24-36.
  3. Nazwy świętych ksiąg w piśmiennictwie Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego – między przekładem wiernym i swobodnym, „LingVaria” Rok VI (2011), nr 1 (11), s. 151-163.
  4. Atrybutywne nominacje Boga Jeden, Jedyny w piśmiennictwie Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz w polskich przekładach Biblii i Koranu, „Acta Baltico-Slavica” XXXVII, 2013, s. 179-192.
  5. Linguistic Methods Used in Creating Muslims’ Image in the Polish Renaissance Religious Polemics, [w:] Tiurkų Istorija ir Kultūra Lietuvoje. Turks’ History and Culture in Lithuania. История и Культура Тюрков в Литве, red. T. Bairašauskaitė, G. Miškinienė, Vilnius 2014, s. 127-137 (współautorstwo Anetta Luto-Kamińska).
  6.  Nieznany rękopis polskiego przekładu Koranu, „Colloquia Orientalia Bialostocensia”, Estetyczne aspekty literatury polskich, białoruskich i litewskich Tatarów (od XVI do XXI w.), red. G. Czerwiński, A. Konopacki, Białystok 2015, s. 49-67 (współautorstwo Czesław Łapicz, Artur Konopacki).
  7.  Новая татарская рукопись в фондах Исторического музея в Белостоке. Идентификация – классификация – характеристика, „Rocznik Orientalistyczny” LXX, z. 1, 2017, s. 60-76 (współautorstwo Magdalena Lewicka).
  8. Tatarzy litewscy czy Lipkowie? Rozważania historyczno-semantyczne oraz propozycje terminologiczne, „Colloquia Orientalia Bialostocensia”, Wschód muzułmański w ujęciu interdyscyplinarnym. Ludzie – Teksty – Historia, red. G. Czerwiński, A. Konopacki, Białystok 2017, s. 49-67 (współautorstwo Czesław Łapicz, Artur Konopacki).
  9.  Piśmiennictwo religijne Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego jako oryginalne źródło  do badań polszczyzny północnokresowej, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” XXIV, nr 2, 2017, s. 85-110.
  10.  Co wiadomo na temat najstarszego datowanego rękopisu Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego?, „Slavistica Vilnensis” LXII, 2017, s. 79-96  (współautorstwo Czesław Łapicz).
  11.  W nurcie tzw. nowej ewangelizacji. Próba rekonstrukcji językowego obrazu ewangelizacji w Biblii, Katechizmie Kościoła Katolickiego i tekstach współczesnych ewangelizatorów, „Acta Universitatis Wratislaviensis” nr 3891, Język a Kultura XXVII, 2017, s. 119-135.
  12.  Piśmiennictwo religijne Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego jako źródło badań historycznojęzykowych, „Biuletyn PTJ” nr 74, 2018, s. 93-106.
  13.  Cechy archaiczne i regionalne w odnalezionym fragmencie rękopisu filomackiego przekładu Koranu na język polski, [w:] Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy, red. M. Pastuch, M. Siuciak, Katowice 2018, s. 368-380.
  14.  Relationships between translated handwritten literature of the Grand Duchy of Lithuania’s Tatars  and translations of the Bible into Polish during the Renaissance, [w:] Word of God, words of men. Translations, inspirations, transmissions of the Bible in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the Renaissance, Refo500 Academic Studies No. 43, ed. by Joanna Pietrzak-Thébault, Getynga 2019, s. 253-278.
  15.  Dwa warianty filomackiego tłumaczenia Koranu w relacji do podstawy źródłowej, [w:] Rękopis z Czombrowa. Filomacki przekład Koranu – edycja i studium historyczno-filologiczne zabytku, red. J. Kulwicka-Kamińska, Cz. Łapicz 2019, s. 153-180 (współautorstwo Aleksandra Walkiewicz).
  16.  Perswazja w czasach reformacji. Renesansowe teksty apologetyczne trzech konfesji: katolicyzmu, protestantyzmu i islamu, „Roczniki Humanistyczne” LXVIII,  z. 6, 2020, s.  59-82 (współautorstwo Joanna Kamper-Warejko).

Wybrane redakcje monografii

  1. Tatarzy Wielkiego Księstwa Litewskiego w historii, języku i kulturze, red. J. Kulwicka-Kamińska, Cz. Łapicz, Toruń 2013, ss. 340.
  2.  Święte księgi  judaizmu, chrześcijaństwa i islamu w słowiańskim kręgu kulturowym, red. M. Krajewska, J. Kulwicka-Kamińska, A. Szulc, Toruń 2016: t. 1, Księgi wyznawców islamu. Kitabistyka, ss. 284;  t. 2, Księgi wyznawców judaizmu i islamu. Historia – Socjologia – Sztuka, ss. 244; t. 3, Słowiańscy chrześcijanie Wschodu i Zachodu. Język – Dialekt – Piśmiennictwo, ss. 298.
  3.  Tatarskie dziedzictwo kulturowe, red. J. Kulwicka-Kamińska, Cz. Łapicz, G. Miškinienė, Seria Biblioteka Azji i Pacyfiku, Toruń 2018: t. 1, Rękopiśmienne księgi religijne. 50 lat kitabistyki, ss. 202; t. 2, Historia. Literatura. Sztuka, ss. 258.
  4.  Rękopis z Czombrowa. Filomacki przekład Koranu – edycja i studium historyczno-filologiczne zabytku, red. J. Kulwicka-Kamińska, Cz. Łapicz, Toruń 2019, ss. 254.
  5.  Tatarzy i Słowiańszczyzna, red. J. Kulwicka-Kamińska, Cz. Łapicz, G. Miškinienė, Litteraria Copernicana nr 1/33, 2020, ss. 231.

Pełny wykaz publikacji

Działalność popularyzatorska

  • Publikacje popularnonaukowe:
    • monografia Islam po polsku, Poznań 2007, ss. 174.
    • artykuły na łamach „Gościńca sztuki”, „Przeglądu Tatarskiego”, „Polityki”, „Forum Logopedy”, „wSieci Historii”.
  • Warsztaty i prelekcje:
    • warsztaty, np. Workshop Exploring Tatar Manuscripts in Central-Eastern Europe Comparative Perspectives on Devotional Manuscripts in Medieval and Early Modern Times, Eberhard Karls Universität Tubingen and Faculty of History Vilnius University: The Past, Present and Future Research into the Texts of the Tatars of the Grand Duchy of Lithuania, 2016; warsztaty z zakresu kitabistyki dla członków Koła Miłośników Historii Języka Polskiego UAM, 2016.
    • prelekcje, np. Tatarzy Polscy – półksiężyc nad Polską – tożsamość etniczna i religijna Tatarów polskich (Biblioteka Miejska, Golub-Dobrzyń 2006); Co łączy Polskę z Turcją?, pt. Przenikanie kultur a granice tożsamości. Islam-chrześcijaństwo – czy pokojowa koegzystencja jest możliwa? (Ośrodek Kultury Ochoty „OKO”, 2015. Wystąpieniu tematycznemu towarzyszyła wystawa fotografii Turcja – Europa/Azja w obiektywie Piotra Robakowskiego); sesja Nieoczywisty ojczysty, Wydział Filologiczny UMK: Język Tatarów polskich, 2018. Wykłady w ramach Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki: 22 kwietnia 2017 – Wielojęzyczność w kraju nad Wisłą – Multlingveco en lando ĉe Vistulo czy IX Toruńskiej Nocy Naukowców: 28 września 2018 – Tefsiry, kitaby, chamaiły, czyli …islam po polsku!
  • Promocja książek:
    • promocja najnowszego przekładu Koranu na język polski: 6 marca 2019, BU UMK.
  • Audycje radiowe i telewizyjne:
    • programy telewizyjne, np. TVP Bydgoszcz Klub Kultura program promujący V Międzynarodowy Kongres Azjatycki i XII Międzynarodową Konferencję: Kierunek Azja. Różnorodność: Odmienność. Dialog, 9-11 maja 2018.
    • audycje radiowe, np. II program Polskiego Radia „Ja z tatarskich hrabiów pochodzę…”. O filomackim przekładzie Koranu: 10 września 2020.
  • Wywiady:
    • wywiad, np. dla portalu Al Jazeera English: 25 sierpnia 2018; dla PAP na temat projektu „Tefsir” i „Rękopisu z Czombrowa” i inne.
  • Wystawy:
    • wystawa, np. Złota epoka Jagiellonów 2020 – opracowanie modułu Tefsir Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego

Międzynarodowa współpraca i międzynarodowe granty badawcze

  • Projekt Koran w Europie w ramach Seventh Research Framework Programme (FP7, 2007).
  • Turkų-lenkų kalbų žodynėlis iš lietuvos totorių rankraščio (1840), red. N. Güllüdağ, G. Miškinienė, Wilno 2008, ss. 176.
  • Projekt Tefsir – projekt filologiczno-historycznego opracowania oraz krytycznego wydania tzw. tefsiru Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego z 2. połowy XVI w. (pierwszego przekładu Koranu na język polski) – koordynator projektu (2013-2016) w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.
  • Projekt Tefsir – projekt filologiczno-historycznego opracowania oraz krytycznego wydania tzw. tefsiru Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego z 2. połowy XVI w. (pierwszego przekładu Koranu na język polski). Część druga – kierownik projektu (2017-2021) w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.